Jack speelt tegen menselijke topparen (3)

Computerbridge 3; wereldkampioen Jack in actie

(dit artikel is verschenen in: Bridge Magazine IMP september 2005)
Om meer zicht te krijgen op de speelsterkte van Jack, speelde het programma afgelopen voorjaar een zevental matches tegen sterke menselijke tegenstanders. In deze aflevering een terugblik op de matches 4-6.

In de vorige aflevering hebt u kunnen lezen dat Jack goed uit de startblokken gegaan is. Eerlijk gezegd was dat een opluchting voor het Jack-team. We weten weliswaar dat het programma in staat is tot grote hoogten te stijgen, maar de dalen zijn zo nu en dan erg diep. Hoe verklaarbaar achteraf ook, sommige acties zijn in mensenogen nu eenmaal behoorlijk dom. En meesterklassers hebben altijd nog een automatische piloot die niet onder een bepaald niveau zakt. Zoals een bekend spreekwoord uit de schaakwereld luidt: 'Zelfs een grootmeester uit z'n normale doen, speelt niet slechter dan een meester.' Zoiets geldt voor een meesterklasser onder normale omstandigheden natuurlijk ook, maar hoe 'normaal' is het om tegen een computer te spelen? Zoveel ervaring hebben de meeste mensen nog niet en dan blijkt er toch nog wel eens iets geks te kunnen gebeuren. Dat merkte Paul Felten direct op het eerste spel dat hij af moest spelen.

Uit de wedstrijd tegen Eric van Valen en Paul Felten (spel gedraaid)

W/NZ 9 5 4 3
10 5 3
H V 10 3
A 2
H 8 7
H 4
B 4
B 10 8 6 4 3
N
WO
Z
V B 10
9 8 7
9 8 6 2
H 9 7
  A 6 2
A V B 6 2
A 7 5
V 5
West
JackW
Noord
EvV
Oost
JackO
Zuid
PF
paspaspas1
pas2pas4
paspaspas 

JackW startte B en Paul, die nog druk bezig was zijn sigaar op te steken, vroeg om 2. Toen pas wilde hij weten hoe Jack uitkwam (het was het tweede spel). Te laat natuurlijk. JackO pakte H en scheurde schoppen in. Met hartenheer mis ging 4 nu eentje down. Wanneer de leider direct neemt en troef speelt, heeft hij tijd om op de vierde ruiten van dummy een schoppenverliezer af te gooien. Dat is helemaal opgelegd als je weet dat Jack zero leads speelt en B niet van HB10 kan zijn. Bridgetechnisch is het spel niet interessant en daarom staat het ook niet hier. Op enig ander moment zou Paul dit nooit en te nimmer fout gedaan hebben. Maar spelen tegen een computer is toch weer iets anders. Onderschatting, gebrek aan concentratie, wie zal het zeggen, maar 'The human factor' is een niet te verwaarlozen variabele. Overigens was Paul nu wel direct klaarwakker en Jack verloor volkomen terecht met 43-60 van Felten - van Valen.
Op bovenstaand spel wonnen we 9 IMP (datumscore +320), maar dat gaf niet echt veel voldoening. Dat gold wel voor onderstaande deelscore (spel gedraaid):

Z/Allen 10 7 2
V B
7 6 4 2
H 9 6 5
V B 8 5 3
4 3
H 8 5 3
B 2
N
WO
Z
A 6
10 5
A B
A V 10 8 7 4 3
  H 9 4
A H 9 8 7 6 2
V 10 9
-
West
EvV
Noord
JackN
Oost
PF
Zuid
JackZ
---1
pas1SA23
paspaspas 

Van Valen startte B en daarna kan 3 niet meer down. Daar is nog wel een eindspel voor nodig, want er moet een en ander in schoppen en ruiten gebeuren. Slechts eenmaal troeftrekken om schoppen op te spelen gaat mis, omdat oost dan een ruitenintroever krijgt. De leider troefde de uitkomst, speelde V en B en schoppen. Oost legde klein en zuid won met H. Na twee rondjes troef was het volgende eindspel bereikt:

Z/Allen 10 7
-
7 6
H 9 6
V B 5
-
H 8 5
B
N
WO
Z
A
-
A B
A V 10 8
  9 4
A H
V 10 9
-
 

In zijn samples had JackZ inmiddels het hele spel 'voor ogen'. Hij ging van slag met 9 (een schoppentje kan ook) voor B van oost. Deze nam ook A en A mee en legde vervolgens A op tafel. Wanneer zuid deze troeft, verliest hij nog twee slagen en is één down. Maar JackZ troefde natuurlijk niet en gooide zijn schoppentje af. Oost bleef aan slag en mocht klaveren naar de heer brengen, waarop de leider V kon wegdoen. Dit soort spellen zijn echt 'a piece of cake' voor onze champ! Het maakt niet uit of oost eerder met A opstapt of A zelfs afgooit. Hij komt altijd in een eindspel, waarin hij A en klaveren naar de heer mag spelen. Bij een datumscore van +50 betekende 3 contract 3 IMPen winst.

Na deze nederlaag werden we toch weer wat angstiger. De volgende twee tegenstanders waren immers Bakkeren-Bertens en Ramondt-Westra. Sterker zijn ze bijna niet te vinden! Bakkeren-Bertens hadden echter hun dag niet. Een paar misverstandjes kostten flink wat punten en Jack gaf niets terug. De uiteindelijke nederlaag voor de Brabanders viel wat te groot uit, maar het bieden op volgende spel laat zien dat Jack ook terecht punten binnen sprokkelde.

Uit de wedstrijd tegen Ton Bakkeren en Huub Bertens.

Z/NZ V 7 6
H V 9 6 2
7 2
A 7 3
B 10 5
A 8 4 3
H 5 4
9 8 6
N
WO
Z
9 3
10 7
B 10 9 8 6 3
10 5 2
  A H 8 4 2
B 5
A V
H V B 4
West
HB
Noord
JackN
Oost
TB
Zuid
JackZ
---2SA
pas3pas3SA1
pas42pas4
pas4SApas5
pas6paspas
pas   
1 5+2
2 transfer

De 2SA-opening met 5422 is systematisch toegestaan (mits de 54 niet in de hoge kleuren is). Na de 3-transfer toont zuid met 3SA een vijfkaart schoppen en doubleton harten. Sleutelbod is de 4-transfer van noord. Na het vragen van de keycards (5 = 0 of 3) komt het schoppenslem nu immers in de goede hand. Vanuit noord zou 6 na een ruitenstart kansloos zijn. Nu haalde de leider eenvoudig twaalf slagen en bij een datumscore van +1190 leverde dat 6 IMPen op.

De wedstrijd tegen Vincent Ramondt en Berry Westra was een stuk taaier. Voor beide partijen was er niet echt veel gelegenheid om te scoren. Het spannendste moment van de eerste helft was een beslissing die Berry in 6 moest maken. Koos hij goed dan won hij 12 IMPen. Als niet helemaal (beter gezegd 'helemaal niet') objectieve toeschouwer is het dan niet makkelijk kalm te blijven. Berry koos verkeerd en nu ging Jack met 10 IMPen aan de haal. Het volgende spel gaat maar om één extra IMP, maar een dubbele dwang tegen de crème de la crème van het Nederlandse bridge voelt altijd goed (al zal Jack er zelf niet veel van merken).

Uit de wedstrijd tegen Vincent Ramondt en Berry Westra.

Z/NZ 8 5 4 2
A V 6
B 10 9 3 2
B
9 6 3
H 10 7
7 4
H 10 6 4 2
N
WO
Z
V B 10
B 9 5 2
H V 5
9 8 3
  A H 7
8 4 3
A 8 6
A V 7 5
West
VR
Noord
JackN
Oost
BW
Zuid
JackZ
---1SA
pas2pas2SA
pas3SApaspas
pas   

West startte met klaveren voor de boer. Ruitenboer mocht houden en de volgende ruiten was via de vrouw voor het aas. Oost mocht ruitenheer maken en speelde klaveren na. De leider dook en we zijn terechtgekomen bij:

Z/NZ 8 5 4
A V 6
10 9
-
9 6
H 10 7
-
H 10 6
N
WO
Z
V B 10
B 9 5 2
-
9
  A H 7
8 4 3
-
A V
 

Met open kaarten moet oost nu harten inspelen, maar hij vervolgde heel begrijpelijk met klaveren. De leider pakte het aas, incasseerde schoppenaas en speelde harten naar de vrouw. Op ruitentien kon oost nu nog een hartentje wegdoen, maar op ruitennegen moest hij zijn hartendekking opgeven (schoppen afgooien kost zeker een slag). Zuid gooide nu schoppenzeven af (zijn schoppendreiging) en ging verder met schoppen naar het aas. West had op dat moment nog H10 en H en kon geen kaart meer missen. Jack verloor uiteindelijk met een verschil van 8 IMPen, maar daar waren we natuurlijk meer dan tevreden mee.

Na zes matches ziet het scorebord er als volgt uit:

Jack-Hanneke Kreijns & Just vd Kam 74 - 53
Jack-Erik Janssen & Jeroen Top 43 - 51
Jack-Jan van Cleeff & Vincent Kroes 61 - 46
 
Jack-Paul Felten & Eric van Valen 43 - 60
Jack-Ton Bakkeren & Huub Bertens 67 - 32
Jack-Vincent Ramondt & Berry Westra 45 - 53
 

De zevende wedstrijd gaat tegen Gert-Jan Paulissen en Bart Nab. Kan het nog misgaan? Wegens een niet te verzetten afspraak kan ik er niet bij zijn, maar ik heb er inmiddels alle vertrouwen in. Dat begint een beetje af te brokkelen als Hans me een uur voor vertrek opbelt met de mededeling dat zijn laptop het begeven heeft. Allerlei bestanden moeten ijlings op CD gezet en meegenomen worden om ter plaatse (de wedstrijd werd gespeeld bij de NBB in Utrecht) op een andere PC geïnstalleerd woden. O jee, een slecht voorteken!? 's Nachts om twee uur kom ik thuis en het eerste dat ik doe is mijn mail lezen. Hoe zou het afgelopen zijn? Dat kunt u de volgende aflevering in IMP lezen.

Wim Heemskerk